Từ phản ánh của người dân huyện Chương Mỹ
(Hà Nội), PV đã ghi nhận những hình ảnh hãi hùng tại khu giết mổ lợn nhỏ lẻ nơi
đây. Việc đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) tại những lò mổ này gần
như bằng… không!
Ngập ngụa trong rác bẩn
Gần 4 giờ sáng, một ngày đầu tháng 11, theo
chân tiểu thương chuyên kinh doanh mặt hàng thịt lợn tại chợ Xanh (Định Công,
Hoàng Mai, Hà Nội), PV có mặt tại khu giết mổ nằm cạnh đường từ quốc lộ 6 vào
trung tâm xã Phụng Châu (huyện Chương Mỹ). Khu giết mổ do 3 chủ lò đứng tên với
rất nhiều hộ tham gia. Theo tìm hiểu, PV được biết, khu lò mổ này hoạt động tự
phát được gần năm nay do một số chủ trên địa bàn Hà Đông “chạy” sang sau chủ
trương mạnh tay của thành phố dẹp bỏ những lò mổ thủ công không đảm bảo ATVSTP.
Mới tờ mờ sáng đã có đến cả trăm chiếc xe
máy rú ga ầm ĩ ra vào khu lò mổ này. Không mấy khó khăn để nhận thấy hàng chục
con lợn được chọc tiết ngay trên một khoảng nền xi măng chật hẹp. Ở đây không
có sự phân khu giết mổ mà hầu hết các công đoạn giết mổ được xử lý chung trên
cùng một khoảng trống. Chính vì vậy mà tiết lợn, lông, nội tạng được sơ chế đều
được vứt ngay trên nền sân ướt nhoẹt, bẩn thỉu. Bên cạnh là thùng nhựa đựng chất
thải đầy lông, thịt vụn, phân… Tiết lợn được đựng trong những thùng sơn cáu bẩn,
nằm chình ình ngay tại chỗ thoát nước thải của lò mổ.
Khi chúng tôi hỏi về nguồn nước mà lò mổ sử
dụng và lò mổ có hệ thống thoát nước thải hay không, một chủ lò mổ khẳng định,
nước dùng cho việc giết mổ tại lò là nước máy của thành phố cấp, nước thải được
xử lý qua hầm biogas trước khi xả thải ra sông Đáy (!?). Thế nhưng, khi PV chỉ
ra hố thoát nước của lò mổ đang tắc cứng vì phân, rác và ngập màu tiết lợn thì
chủ lò mổ này lại gãi đầu, gãi tai nói: “Thú thật do thiếu kinh phí nên chưa
hoàn thiện được”.
Lòng lọng, tiết lợn bẩn được đựng trong những thùng sơn cáu bẩn
Những khâu giết mổ thủ công, không đảm bảo
ATVSTP cũng được ghi nhận tại một lò mổ khác trên địa bàn huyện này. Theo một
lãnh đạo trạm Thú y Chương Mỹ, khu lò mổ này của ông Vũ Văn Kh. ở xã Hồng
Phong. Vị này cho hay, các hộ hiện đều thực hiện việc giết mổ ngay trong khu
dân cư hoặc ngay tại sân nhà. Số rác bẩn từ việc giết mổ lợn đều được xả thải
thẳng ra hệ thống cống rãnh lộ thiên của làng khiến môi trường ô nhiễm khá nặng.
Lò mổ tập trung... “chết yểu”
Từ thực tế ghi nhận tại các lò mổ nhỏ lẻ,
lò giết mổ gia sức gia cầm chui, câu hỏi đặt ra, tại sao thành phố đầu tư không
ít tiền của để mở các khu giết mổ tập trung hiện đại và đảm bảo các quy định về
ATTP song lại vắng khách, trong khi các lò mổ thủ công vẫn có đất tồn tại? Câu
hỏi này không dễ trả lời nhưng có thể lý giải được phần nào khi ghi nhận thực tế.
Tại một lò mổ tập trung ở khu công nghiệp
Bích Hòa (xã Bích Hòa, huyện Thanh Oai, TP.Hà Nội), diện tích sàn lên tới cả
nghìn mét vuông với các khu giết mổ được phân ô và hoàn toàn tự động đảm bảo
các tiêu chí ATVSTP. Tất cả các ô đều được ốp lát gạch để đảm bảo vệ sinh, hệ thống
cân bàn cũng được trang bị trước mỗi ô để tiện cho việc kinh doanh. Các khu
nuôi nhốt lợn, khu giết mổ và chế biến được tách biệt. Nhưng theo ghi nhận khu
giết mổ này cũng chỉ hoạt động khá cầm chừng dưới mức thiết kế.
Anh Lê Thái Hoan – một trong nhiều chủ lò
mổ vốn di chuyển từ lò mổ Thanh Liệt vào khu giết mổ tập trung này cho hay: Năm
2010 khi được vận động, gia đình đã đóng cửa lò mổ ở Thanh Liệt để vào lò tập
trung trên. Tuy nhiên, công việc kinh doanh rất bấp bênh bởi thương lái không
chọn mua do giá thịt lợn mổ ở đây cao hơn so với thịt lợn được mổ tại những lò
mổ thủ công. “Trong khi chúng tôi chấp hành nghiêm chỉnh mọi quy định, chịu
thêm chi phí vận chuyển, phí dịch vụ giết mổ thì bên ngoài vẫn còn nhiều hộ giết
mổ mà không mất một đồng nào, không bị kiểm soát gì là quá bất công”, anh Hoan
bức xúc.
Tương tự trường hợp anh Hoan, chị Nguyễn
Thị Thủy, hiện đang sử dụng 1 lô kể trên, bày tỏ: Một con lợn mua 4 triệu đồng,
bán được 5 triệu đồng, nhưng các hộ ở ngoài nếu mua lợn ốm chỉ hết 2 triệu đồng,
bán vẫn được 5 triệu đồng. Trong đây, một con lợn vào mổ phải đóng phí 50.000 đồng,
nếu một đêm mổ 20 - 30 con thì mất tiền triệu, còn lò bên ngoài thì không.
Như vậy, không khó để thấy, việc các lò mổ
nhỏ lẻ, thủ công còn có đất tồn tại không chỉ gây “áp lực” cho hoạt động kinh
doanh của những lò mổ tập trung mà hơn thế việc không đảm bảo ATVSTP tại những
lò mổ tự phát này ảnh hưởng tới sức khỏe người tiêu dùng. Thực tế cũng đã ghi
nhận nhiều trường hợp người dân phải nhập viện, thậm chí tử vong do nhiễm liên
cầu khuẩn lợn khi sử dụng những loại thực phẩm thịt lợn không đảm bảo ATVSTP.
Tại TP. HCM, số liệu của chi cục Thú y thể
hiện, mỗi ngày người dân TP tiêu thụ trên dưới 500 tấn thịt gia súc, gia cầm,
nhưng mới kiểm soát được 80% - 90% trong số đó. Điều này có nghĩa vẫn còn hàng
chục tấn thịt gia súc, gia cầm mà người dân ăn mỗi ngày chưa được kiểm soát, thịt
không rõ nguồn gốc, giết mổ trong điều kiện không đảm bảo vệ sinh, thậm chí heo
bệnh, nhất là bệnh tai xanh. Lượng thịt bẩn chưa kiểm soát được ra lò ở những
cơ sở giết mổ lậu từ các tỉnh đổ về thành phố, lọt qua các trạm kiểm dịch. Sau
đó tuồn ra ở các chợ cóc gần các khu chế xuất, khu công nghiệp và tiêu thụ ở lề
đường, dành chủ yếu cho công nhân và người thu nhập thấp. Các chuyên gia y tế cảnh
báo, việc sử dụng các loại thịt heo bệnh không được chế biến kỹ sẽ gây nguy cơ
mắc bệnh liên cầu lợn rất nguy hiểm.
Nguy cơ tử vong vì... “lợn bẩn”
Theo TS. Trần Đáng – nguyên Cục trưởng cục
An toàn thực phẩm (bộ Y tế), liên cầu khuẩn lợn có thể lây nhiễm cho con người
thông qua tiếp xúc trực tiếp hoặc qua đường tiêu hóa do ăn tiết canh, thịt heo
và các sản phẩm từ heo nấu chưa chín. Những bệnh nhân bị nhiễm trùng huyết cấp
tính kèm theo sốc, nguy cơ tử vong rất cao. Hiện nay, chúng ta chưa có vaccine
phòng bệnh. Vì thế, người dân tuyệt đối không ăn tiết canh, nội tạng lợn và các
sản phẩm từ thịt lợn chưa được nấu chín (lòng, tim, gan, thận chần tái, thịt
tái, nem chua…). Không sử dụng thịt lợn có màu đỏ khác thường, xuất huyết hoặc
phù nề.
Theo Hoàng Hậu - Đời sống & Pháp luật
