Cơ
duyên đưa cụ đến với nghề thuốc là ngày trước bố chồng cụ nức tiếng về
cách trị vết thương bị đứt, bệnh lao phổi… Nhiều lúc người bị bệnh đến nhà lấy
thuốc đông quá không đủ thuốc, bố chồng cụ chỉ cho cụ những vị lá với từng bệnh
để lên núi hái thuốc. Làm theo bài thuốc của bố chồng thấy hiệu quả rồi thành
ham mê với công việc. Sau khi ông mất, nhà đông anh em nhưng chỉ mình cụ Khai
là biết được các bài thuốc quý này. Cụ là Lương Thị Khai ( Người Mẹ liệt sĩ 105 tuổi, đội 6, xóm La Cút, xã La
Bằng, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên) - vị lương y của lòng dân.
Tiễn
con đi mẹ vẫn đợi ngày trở về
Sau
chiến tranh, có những người con không trở về với mẹ. Hồn, cốt các anh hóa vào
thiên thu, để mỗi chiều nơi đầu làng có người mẹ già trông ngóng, đợi con về.
Trong lòng mẹ, các anh còn trẻ lắm, mới mười chín, đôi mươi. Hàng triệu người
mẹ Việt Nam đã chờ con trở về khi đất nước hòa bình. Và sau lời chúc mừng của
ngày đại thắng, những người mẹ ấy nén lau nước mắt, lặng im, rồi trong đêm thâu
chợt thảng thốt gọi tên con.
Cụ Lương Thị Khai, ở đội 6, xóm La Cút, xã La Bằng
(Đại Từ) là một trong những người mẹ như thế. Cụ Khai có 6 người con, 4 gái, 2
trai, 2 người con trai của cụ đều tình nguyện vào quân đội. Khi người con trai
lớn là Lê Mạnh Khoát vào chiến trường miền Nam được 2 năm, thì người con trai thứ
hai là Lê Quang Đạt cũng tình nguyện nhập ngũ. Sau giải phóng miền Nam năm
1975, người con trai lớn trở về mang trên mình vết sẹo đạn bom. Anh Khoát là
thương binh hạng 4/4. Theo anh Khoát về với mẹ là tấm giấy báo tử ghi tên em
trai mình là liệt sĩ Lê Quang Đạt. Mẹ đã không khóc nổi vì thương con. Nhưng
hình ảnh người con trai hy sinh ngoài trận mạc luôn chập chờn làm mẹ trắng đêm
không ngon giấc.
Cụ Khai năm nay đã 105 tuổi.
Nay
105 tuổi, cụ Khai vẫn minh mẫn lạ kỳ nhưng nhắc đến tên của người con trai hy
sinh, cụ bảo: “Mẹ vẫn đợi con trai mẹ về. Đạt hiền lắm, 17 tuổi đã giấu mẹ xung
phong đi bộ đội. Đi biệt luôn cho đến bây giờ vẫn chưa chịu về. Năm 2008, cụ
được cơ quan chức năng hỗ trợ 20 triệu đồng để địa phương và gia đình xây dựng
nhà tình nghĩa cho cụ.
Cụ phấn khởi đón nhận tình cảm của con, cháu và ở trong
ngôi nhà đó để hằng ngày hương khói thờ con. Trước, chỉ thờ con liệt sĩ, nay có
thêm thằng lớn bị thương binh cùng ngồi trên ban thờ. Thôi, cũng đành để cho
chúng nó có anh, có em. Con cháu đông đàn, song cụ luôn nhắc đến người con trai
của mình nằm lại mặt trận miền Nam. Cụ mong ước trước ngày về cõi trời, nhìn
thấy hài cốt con được phủ quốc kỳ đưa về nghĩa trang liệt sĩ của xã”.
Đứt gần lìa xương đắp thuốc là khỏi….
Một
bất ngờ đối với tôi khi biết tin hằng ngày cụ vẫn cùng các cháu đi nhặt lá
thuốc để chữa bệnh cho mọi người trong vùng. Nói đến cụ Khai mẹ liệt sĩ Lô Văn
Khoát người dân xã La Bằng (Đại Từ, Thái Nguyên) thì ai cũng biết. Người dân
trong vùng người thì được cụ chữa cho vết thương bị đứt, người bệnh lao phổi
uống thuốc của cụ bệnh thuyên giảm, cháu nhỏ trong vùng được cụ chữa cho khỏi
sài nhọt… nhưng đặc trị nhất vẫn là trị đứt vết thương. Người dân nơi
đây vẫn gọi cụ Khai với cái tên thân mật là “Thần lang trị bách bệnh”.
Chúng
tôi tìm đến nhà cụ vào một buổi trưa, khi đó cụ vẫn đang loay hoay hái thuốc ở
ngoài cổng, lưng cụ đã còng mắt đã mờ nhưng ngược lại tai cụ rất thính. Cụ cười
và chia sẻ với chúng tôi: “Tôi sống được đến cái tuổi này cũng nhờ có những
bài thuốc được bố chồng truyền lại cho. Tôi cũng không nhớ mình đã chữa
khỏi bệnh cho bao nhiêu người bị đứt chân, đứt tay nữa. Người từ khắp nơi đến lấy thuốc… Bài thuốc cũng rất
đơn giản, người bị thương nhẹ chỉ cần đắp lá rồi buộc vết thương lại khoảng 2
ngày, còn người nặng thì một tuần là khỏi, điều quan trọng là phải giữ vệ sinh
vết thương”.
Cụ đưa ra những vị thuốc mà đã dày công sao chế
Cụ
cười rồi nói tiếp: “Giờ đây tuổi đã cao, con cháu không cho đi lên rừng hái
thuốc nữa, tôi chỉ hái những vị thuốc ở gần nhà, những vị thuốc hiếm phải lên
rừng hái thì chỉ cho đứa cháu dâu đi lấy. Thực ra, thuốc ở cạnh xung quanh mình,
ra cổng nhà hay ngoài bờ ruộng cũng có thể hái được vài ba vị thuốc quý. Ví dụ
vị thuốc chữa lành vết thương, có tác dụng cầm máu ở ngay xung quanh mà mọi
người không biết có tên là lá Hoài Ngọc, nhưng để sử dụng được hiệu quả tác
dụng của các loại lá thuốc thì không ai cũng có thể biết vì nó cần có sự kết
hợp và bí quyết lấy lá thuốc”.
Cơ
duyên đưa cụ Khai đến với nghề thuốc là ngày trước bố chồng cụ nức tiếng về
cách trị vết thương bị đứt, bệnh lao phổi… Nhiều lúc người bị bệnh đến nhà lấy
thuốc đông quá không đủ thuốc, bố chồng cụ chỉ cho cụ những vị lá với từng bệnh
để lên núi hái thuốc. Làm theo bài thuốc của bố chồng thấy hiệu quả rồi thành
ham mê với công việc. Sau khi ông mất, nhà đông anh em nhưng chỉ mình cụ Khai
là biết được các bài thuốc quý này.
Anh
Tuấn, người dân ở đội 6, xóm La Cút, xã La Bằng (Đại Từ, Thái Nguyên) cho biết:
Một lần đi lên núi bị ngã, cành cây đập vào mặt bầm dập, vợ tôi đến nhà cụ Khai
bốc thuốc nhưng cụ nói “Tao cho năm lá này về giã ra đắp vào vết thương mai là
khỏi”. Quả thật có tác dụng, đắp lá vào vết thương bớt đau, đến ngày hôm sau
thì chỗ bị thương khô và khỏi dần.
Trường
hợp của chị Nguyễn Oanh ở xã Ký Phú (Đại Từ, Thái Nguyên) bị miếng sắt rơi
xuống ngón chân cái đứt gần tới xương. Được người dân giới thiệu, chị Oanh tìm
đến nhà cụ Khai lấy thuốc, đắp thuốc của cụ chỉ một tuần sau vết thương đã
liền. Nhiều người đi phát chè trên núi, không may phát vào tay đứt cũng đều tìm
đến cụ, nhưng cụ chẳng bao giờ lấy tiền của ai cả.
Và nỗi lo bị thất truyền….
Ở cái tuổi gần đất xa trời cụ tiếp tôi rồi trăn trở. “Trước đây
còn trẻ khỏe thì còn lên núi kiếm thuốc, nhưng giờ già rồi nên mang cây về vườn
gây giống. Nhưng đấy chưa phải là nỗi lo lớn nhất của tôi, sợ nhất vẫn là sau
khi tôi mất đi bài thuốc sẽ bị thất truyền”.
Cụ
cho biết: “Chưa bao giờ cụ phải bắt mạch cho bệnh nhân đến khám, với những
người bị bệnh lao phổi, cụ chỉ cần nghe giọng nói và hơi thở là đoán biết được
tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Những bệnh nhân bị lao phổi chỉ cần uống
thuốc của cụ sau khoảng một giờ là thấy bệnh thuyên giảm. Để có thể trị được
bệnh cho người bị ho lao, cụ Khai cần 5 vị thuốc. Nếu chỉ dùng riêng một trong
năm loại lá trên thì không có tác dụng nhưng khi sử dụng 5 vị lá đó thì tác
dụng lại rất cao. Đặc biệt có một vị lá trong số năm loại lá đó có công hiệu
tổng hợp của bốn vị lá còn lại.
Cũng vì lo cho sức khỏe của tôi nên con cháu
khuyên tôi nghỉ ngơi, không cho tôi leo núi hái thuốc. Nhưng “Lương y như từ
mẫu”, cứu sống được một người đó mới là hạnh phúc, nếu vì đồng tiền thì tôi
nhiều tiền lắm rồi. Đồng tiền rất quý, vì thế tôi chỉ lấy một chút tiền công
nho nhỏ vài ba chục nghìn, bệnh nào cần những vị thuốc kì công mà phải nhờ con
cháu lên núi hái về thì tôi lấy họ 120 nghìn. Bài thuốc là tâm huyết của đời
tôi, con cháu trong dòng họ ai muốn học tôi sẽ truyền lại cho chúng. Tôi cũng
sẵn sàng cống hiến bí quyết về bài thuốc cho các nhà khoa học nghiên cứu, để có
thể nhân rộng và cứu được nhiều người bị bệnh hơn” cụ Khai chia sẻ.
Theo HNPL