“Nếu biệt thự cổ hết hạn thì nên trùng tu
vì đó cũng là xây dựng, bảo tồn công trình văn hóa”, TS. Nguyễn Tấn Vạn, Chủ tịch
Hội Kiến trúc sư Việt Nam nói.
Trưa ngày 22/9, tòa biệt thự Pháp cổ số
107 Trần Hưng Đạo, Hoàn Kiếm, Hà Nội bất ngờ đổ sập khiến 2 người tử vong, 6
người bị thương.
Theo báo cáo, khu nhà bị sập được xây dựng
từ năm 1905. Tòa nhà này đã qua sửa chữa vào những năm 1990. Đây là nhà vắng chủ
được Nhà nước quản lý. Năm 1955, Tổng cục Đường sắt tiếp nhận, quản lý và khai
thác. Hiện Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đang trực tiếp quản lý, sử dụng ngôi
nhà này.
Qua điều tra ban đầu, tòa nhà đã xuống cấp.
Hơn nữa, thời tiết mưa liên tục trong những ngày qua khiến tòa nhà thấm nước,
giảm khả năng chịu lực nên tự sập đổ một phần.
Theo ghi nhận, hiện ở Hà Nội vẫn còn rất
nhiều khu biệt thự cổ xuống cấp, đe dọa tính mạng người dân. Vì vậy, hiện có
nhiều ý kiến tranh luận nên xóa bỏ hay giữ lại những biệt thự “hết đát”.
Trao đổi với phóng viên, TS. Nguyễn Tấn Vạn,
Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam cho rằng, nếu biệt thử cổ hết hạn thì nên
trùng tu vì đó cũng là xây dựng, bảo tồn những công trình văn hóa.
Trong sự việc xảy ra ở Trần Hưng Đạo ngày
22.9, ông Vạn cho rằng, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (đơn vị trực tiếp quản
lý, sử dụng ngôi nhà) chưa kiểm tra, giám định về chất lượng công trình. Trong
khi đó, đối với những tòa nhà, chủ đầu tư phải có trách nhiệm kiểm tra, đánh
giá chứ không có cơ quan nào kiểm tra hộ.
![]() |
Căn biệt thự cổ được xây dựng từ thời Pháp ở số 8 Tăng Bạt Hổ (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) nhiều năm nay đã xuống cấp trầm trọng |
Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam nói: “Đối
với những nhà cổ xuống cấp, không ai đứng ra chịu trách nhiệm chính. Nhưng với
biệt thự cổ như biệt thự thời Pháp thì chủ đầu tư phải kiểm tra. Nếu anh không
làm được phải thuê tư vấn đánh giá xem chất lượng rồi tìm biện pháp xử lý”.
Theo ông Vạn, để hạn chế tình trạng đáng
tiếc xảy ra như vụ sập nhà cổ 107 Trần Hưng Đạo, chủ đầu tư xây dựng công trình
phải thường xuyên kiểm tra, đánh giá chất lượng và đưa ra giải pháp (nếu tốt và
có thể sửa chữa nên giữ lại).
Kiến trúc sư Trần Trọng Hanh, nguyên Hiệu
trưởng trường Đại học Kiến trúc cũng cho rằng, mỗi công trình cổ được xếp vào dạng
tu bổ bảo tồn phải còn giá trị về lịch sử và công năng. Tuy nhiên, nếu bảo tồn
thì cũng cần phân làm hai mức: trùng tu và buộc phải xây dựng lại khi đã hư hỏng.
Tuy vậy, dù phương án nào cũng phải trên cơ sở bảo tồn các giá trị văn hóa.
Theo ông Hanh, rà soát tuổi thọ, chất lượng
công trình tại các trung tâm thành phố, nơi tập trung dân cư là rất cần thiết,
cần tập trung nhân lực các cấp ngành vào cuộc để tránh xảy ra sự việc đáng tiếc.
Chia sẻ với phóng viên, PGS. Đỗ Hậu, Đại học
Kiến trúc Hà Nội cho biết, trong mấy chục năm làm nghề, sự việc sập nhà cổ ở Trần
Hưng Đạo là lần đầu tiên ông chứng kiến.
Ông Hậu đề xuất cơ quan quản lý nên khảo
sát chất lượng nhà cổ trong toàn bộ thành phố để biết được khu nhà nào cần nâng
cấp, nhà nào cần di dời dân. Từ đó đưa ra giải pháp phù hợp với từng ngôi nhà
(xóa bỏ hay trùng tu).
Theo ông Hậu, về quy định, dù là biệt thự
Pháp nhưng nếu nguy hiểm vẫn được cải tạo, sửa chữa để đảm bảo an toàn. Với biệt
thự nhóm 1, khi xây dựng, cải tạo lại phải giữ nguyên như ban đầu.
Với biệt thự nhóm 2, khi cải tạo phải giữ
lại những tiêu chuẩn cơ bản như mật độ, chiều cao, bên trong có thể sửa chữa. Với
biệt thự nhóm 3 có thể được phá dỡ, xây dựng nhà mới. Các trường hợp muốn phá dỡ,
cải tạo phải được cơ quan chuyên môn thẩm định về mức độ nguy hiểm.
Ngoài ra, PGS. Đỗ Hậu cũng cảnh báo, hiện
có nhiều ngôi nhà cổ đang xuống cấp nhưng người dân vẫn “sống chung với lũ”, điều
đó rất nguy hiểm.
“Qua khảo sát, chúng tôi từng khuyến cáo
người dân hết sức lưu ý khi sống ở khu vực nhà cổ xuống cấp. Nhưng vì sinh kế,
họ chưa thực hiện. Do đó, cơ quan quản lý Nhà nước phải vào cuộc, tuyên truyền
để người dân hiểu”, ông Hậu cho hay.
Theo Dân Việt