Mới đây, đại diện lãnh đạo Công an TP.Hạ Long, Quảng Ninh
xác nhận thông tin đang tập trung điều tra việc một số tiệm kinh doanh vàng,
bạc tại các tỉnh, TP như Quảng Ninh, Hải Phòng, Hà Nội bị lừa mua vàng giả. Loại
vàng giả này có khả năng vượt mặt những kỹ thuật kiểm tra thông thường như máy
đo tuổi vàng, máy quét hồng ngoại… Thực tế, qua điều tra và thâm nhập thực tế của
PV, tại không ít xưởng chế tác vàng, nhiều thợ kim hoàn có trong tay kỹ nghệ độ
vàng non tuổi.
Kỹ nghệ đấu trộn vàng non tuổi
Thực ra, đây không phải lần đầu thị trường xuất hiện thông
tin liên quan đến vàng giả. Còn nhớ, thời điểm tháng 8/2010, thị trường vàng
cũng từng “điên đảo” khi phát hiện một lượng lớn vàng giả được một người đem
bán ra thị trường.
Theo các chuyên gia, phần lớn miếng vàng giả kiểu này có vẻ
ngoài trông như thật khi có cả số seri, giấy chứng nhận… nhưng khi đục lõi bên
trong lại là miếng kim loại bằng tungsten (hay còn gọi là vonfram). Với cách
thức trên, loại vàng này có khả năng qua mặt hầu hết các cách kiểm tra thông
thường như phản ứng hóa học, cân trọng lượng hay tia X...
Thông qua một số mối quan hệ xã hội, PV được biết, hiện tại
ở không ít tiệm vàng nhỏ lẻ, các thợ kim hoàn sở hữu kỹ nghệ “độ” vàng non
thành vàng 9999. Kỹ nghệ này được biết đến với tên gọi khá “nghề”: chế tác vàng
“hai da”. Cũng qua dẫn dắt, PV tiếp cận được với một thợ kim hoàn tên D., hiện
có một tiệm vàng nhỏ trên phố T.N.D (Hà Nội). Tại đây D. đã thao tác kỹ nghệ độ
vàng “hai da” cho PV xem.
Theo lời kể của D., trong thế giới kim hoàn có rất nhiều
chiêu thức để độ tuổi vàng song kỹ thuật chế “vàng hai da” được các thợ kim
hoàn “mật ước” với nhau, coi đó là công thức bí mật đặc quyền làm tăng “tuổi
vàng” giả tạo. Chiêu thức này khiến bản thân các chủ hiệu vàng, vốn là những
lão làng trong nghề chế tác vàng cũng phải “run”. Bởi thứ vàng “hai da” này có
thể vượt qua tất cả các cách thử truyền thống. Thậm chí, đánh đá, chấm axít
cũng “bó tay” không phát hiện được.
D. đang thực hiện các bước làm vàng “hai da” (ảnh cắt từ clip)
D. còn khẳng định, ngay cả khi thử trên cân vi tính, loại
vàng này cũng cho kết quả như vàng 9999 mặc dù nguyên liệu làm thứ vàng này chỉ
là vàng 7 hoặc 8 tuổi. Để chứng thực kỹ nghệ độ, D. đã trực tiếp làm thử một
nhẫn vàng tròn 1 chỉ cho PV xem ngay trong khu chế tác vàng ở cửa hàng này. Gã
lấy một vỉ vàng dẹt bằng móng tay cái rồi ngồi vào ghế thực hiện các thao tác
kỹ thuật chế vàng “hai da”. Theo quan sát của PV, vỉ vàng nguyên liệu được uốn
cong sau đó được khò nhiệt uốn định dạng hình tròn. Bước tiếp theo, nó được đút
vào đũa hình trụ để tiếp tục khò định dạng bằng búa nhỏ.
Vừa thao tác, gã thợ kim hoàn vừa giải thích, để có thể làm
hoàn thiện một chỉ vàng loại “hai da”, công đoạn phủ vàng sau đó rất quan
trọng. D. nói: “Tên gọi loại vàng “hai da” bởi nó được phủ hai lớp vàng có độ
tuổi vàng khác nhau. Bên ngoài là vàng có độ tuổi cao còn bên trong thì “xấu
dần đi”. Đây chính là điểm “mù” của loại vàng “hai da” khiến nó qua mặt tất cả
những kiểm tra thông thường. Bằng cách này, chỉ chưa đầy 20 phút, D. đã hoàn
thiện một chỉ vàng “hai da” trước sự chứng kiến của PV.
Khi PV hỏi về cách phát hiện loại vàng này, D. không giấu
giếm: Nếu gặp phải loại vàng này, không có cách thử nào tốt hơn là nấu lại
vàng, mà điều này thì chỉ có các tiệm đang kinh doanh, gia công mới đủ khả năng
làm. Do đó, hậu quả tất nhiên người mua lãnh đủ, kể cả các chủ tiệm vàng nhỏ.
Nước mắt người tiêu dùng
Sau khi xuất hiện thông tin một số tiệm kinh doanh vàng,
bạc tại các tỉnh, TP như Quảng Ninh, Hải Phòng, Hà Nội bị lừa mua vàng giả,
người dân không khỏi băn khoăn. Liệu những lượng vàng trước đây mua có “dính”
phải hàng giả? Đây là câu hỏi chung của không ít khách hàng từng mua vàng.
Chị Nguyễn Hoài Thu (Kim Liên, Hà Nội) chia sẻ, thông tin
trên khiến chị không khỏi lo lắng. Dù không mua nhiều, nhưng với việc tiết kiệm
chi phí hàng tháng mới tích lũy mua được chỉ vàng chẳng may mua phải hàng giả
thì không biết phải kêu ai.
Trở lại với vụ việc tại TP.Hạ Long cho thấy, thủ đoạn của
các đối tượng bán vàng giả là vô cùng tinh vi. Theo thông tin phản ánh, đối
tượng mang vàng giả đi bán là Hoàng Hữu Thành (SN 1984, ngụ tỉnh Hà Nam), số
vàng giả trên do anh họ của Thành là Nguyễn Xuân Luyện đưa bán. Công an TP.Hạ
Long đã nhanh chóng mời Luyện đến cơ quan công an lấy lời khai.
Cơ quan công an bắt giữ vụ buôn lậu 33,5 kg vàng nghi nhãn mác Ý hồi tháng 1/2015.
Tại đây, Luyện khai có quen một người Trung Quốc tên là A
Xẻng. A Xẻng rủ Luyện đi bán vàng do người này lấy được từ Hong Kong về. Ngày
15/10, Luyện và A Xẻng hẹn gặp nhau tại TP.Móng Cái và A Xẻng giới thiệu một
người Trung Quốc khác tên là A Cúa. A Cúa đưa cho Luyện một miếng vàng nguyên
liệu để bán và Luyện đã bán trót lọt tại một cửa hàng ở TP.Móng Cái, được trả
công 240.000 đồng. Thấy việc làm ăn trót lọt, đối tượng trên đã mở rộng địa bàn
hoạt động ra các tỉnh Quảng Ninh, Hải Phòng, Hải Dương và Hà Nội.
Trước đó, hồi tháng 1/2015, Phòng Cảnh sát kinh tê, Công an
TP.Hà Nội đã thực hiện lệnh bắt khẩn cấp đối với Bùi Thị Loan (trú tại phường
Trần Phú, TP.Móng Cái) và Cơ Kiên Sơn (trú tại Hoàng Hoa Thám, phường Bưởi,
quận Tây Hồ, Hà Nội) về hành vi vận chuyển trái phép 33,5 kg vàng trang sức qua
biên giới. Kết quả giám định cho thấy toàn bộ số trang sức bắt được là vàng
18k. Tuy nhiên đây không phải đồ trang sức sản xuất từ Ý như trên nhãn mác ghi
mà là do Trung Quốc làm.
Theo các chuyên gia tại viện Hoá học – viện Khoa học và
Công nghệ Việt Nam, nếu là vonfram sẽ rất khó để phát hiện. Vì với phương pháp
xác định tuổi vàng dựa vào khối lượng riêng (cân trong nước), do khối lượng
riêng của vonfram đúng bằng khối lượng riêng của vàng 19,3g/cm3, nên khi trộn
nó vào vàng để tạo hợp kim, hoặc dùng nó làm lõi và bọc vàng bên ngoài thì
phương pháp xác định tuổi vàng này sẽ bị vô hiệu hoá. Với phương pháp “lửa thử
vàng”, xác định màu khi mài, do nhiệt độ nóng chảy của vonfram rất cao (khoảng
3.422oC, so với vàng: chỉ khoảng 1.064oC), nên khi dùng lửa thử thì nó vẫn “trơ
trơ”, không mảy may bị ảnh hưởng. Cách duy nhất là nung chảy hoàn toàn thì mới
phát hiện ra.
Có thể nói, những thủ đoạn làm giả vàng của các đối tượng
hiện vô cùng tinh vi. Các cơ quan chức năng cần sớm đưa ra cảnh báo để người
dân phát hiện và cảnh giác với hiện tượng này.
Người dân nên mua vàng ở nơi uy tín
Liên quan đến vấn đề trên, trả lời báo chí, ông Nguyễn
Thành Long – Chủ tịch hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam cho biết, hiện nay, các
đối tượng làm vàng giả rất tinh vi; khuôn đúc, kỹ thuật hiện đại giúp chúng sản
xuất vàng giả như thật. Vì vậy, không phải tiệm vàng, người dân nào cũng dễ
dàng phát hiện vàng giả. Đại diện một công ty vàng cho rằng, dù mua vàng lấy
hóa đơn “không giống ai” nhưng trong giai đoạn này, người dân nên mua vàng ở
nơi uy tín, lấy hóa đơn và yêu cầu ghi rõ số seri để có cơ sở giải quyết khi
gặp vàng giả.
Vi Hậu - Đời sống & Pháp luật
